ჩვენთვის უბრალო ადამიანი

   დღეს ერთი ადამიანი გამახსენდა ჩემი ბავშვობიდან და მინდა მის შესახებ მოგიყვეთ ... შეიძლება მოსაყოლი ბევრი  არაფერია, მაგრამ მინდა თქვენც იცნობდეთ ნინა ბებოს.
   მახსოვს, რომ ეს თეთრთმიანი და ნაოჭებისგან სახედაღარული, ცისფერთვალა მოხუცი ყოველთვის მომღიმარი სახით, თბილად მელაპარაკებოდა და მიყვებოდა  გამოგონილ თუ ნამდვილ ისტორიებს.ისეთი შეგრძნება მაქვს დღემდე, რომ "თითისტოლა ბავშვს" (როგორც უფროსების უმრავლესობა ბავშვობაში გვეძახის) ისე მექცეოდა, როგორც პატივსაცემ უფროსს!
   ყველაზე საინტერესო, ჩემი და ნინა ბებოს შეხვედრის უცვლელი ადგილები იყო- წყარო ან წყაროსკენ მიმავალი გზა.საქმე იმაშია, რომ ნინა ბებოს ერთი ძალზედ უცნაური თვისება ჰქონდა: ზამთარ-ზაფხულ, სიცხესა და სიცივეში, ყოველდღე, შებინდებამდე წყაროდან წყალი მოჰქონდა.ვერ გეტყვით სად მიჰქონდა , ზოგი ამბობდა უბრალოდ მიაქვს და შემდეგ აქცევსო, მაგრამ ერთი რამ დანამდვილებით შემიძლია გითხრათ ამ წყლის გამო  ყინვაში, შიშველი ფეხებით და "გადაჭრილი სპორტული ფეხსაცმლის" ამარა უამრავჯერ დამინახავს წყაროსკენ მიმავალ გზაზე...
   მაშინ ბავშვები დავცინოდით, რისიც დღეს ძალიან მრცხვენია!
   არ ვიცი რატომ ,მაგრამ მის გახსენებაზე რაღაცნაირად გული მეტკინა.:( არც ის ვიცი უბრალოდ წყარო უყვარდა მას თუ რაიმე ფსიქიკური დარღვევა ჰქონდა, მაგრამ ის კი ვიცი, რომ მასავით უწყინარ და უჩვეულო ქცევის ადამიანებს უფრო მეტად შეუძლიათ თავი დაგვამახსოვრონ ვიდრე სხვა "არამათნაირებს".

უფლებათა და შესაძლებლობათა გზაჯვარედინი

 თუკი  განათლების უფლებაზე და  ზოგადად მის  ხელმისაწვდომობაზე, განსაკუთრებით სოციალურად დაუცველი, უცხოელი, ეთნიკური უმცირესობის წარმომადგენელი და შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე სტუდენტების ყოფაზე ვიწყებთ საუბარს,  ერთ დაშვებას გავაკეთებ : განათლების უფლება და მისი მიღების შესაძლებლობა თანაბრად უნდა იყოს მხარდაჭერილი, როგორც საზოგადოების ისე სახელმწიფო სტრუქტურების მხრიდან. ორივე მათგანი ამ უფლების სადარაჯოზე უნდა იდგეს, განსაკუთრებით ისეთი ჯგუფების მხარდასაჭერად, რომელნიც მოწყვლადნი არიან დისკრიმინაციისა და ჩაგვრის წინაშე და დიდი ალბათობით, სწორედ ამ ჯგუფის სტუდენტებს აწუხებთ ყველაზე მეტად  არათანაბარი სასტარტო პირობები და  რესურსებით არასამართლიანი სარგებლობის პრობლემები.
   თქვენის ნებართვით, ჩემი სტატიის სამიზნე ჯგუფად ავირჩევ სოციალურად დაუცველ სტუდენტებს და უშუალოდ ჯგუფის პრობლემების მიმოხილვამდე, საინტერესოდ მივიჩნევ მცირედ თეორიულ ექსკურსს...
   განათლების უფლება, რომ საერთაშორისოდ აღიარებული ადამიანის სოციალურ უფლებათაგანია -  მსოფლიო საზოგადოებებს კარგად მოეხსენება და ეს უფლება უპირობოდ აღიარებულია ქართული საზოგადოების მიერაც. ამასვე ადასტურებს თითქმის ყველა ქვეყნის კანონმდებლობაში შეტანილი სპეციალური მუხლები თუ ცალკე არსებული კანონები, რომლებიც როგორც სახელმწიფო ისე არასახელმწიფო საგანმანათლებლო დაწესებულებებში სწავლების საშუალებით, უზრუნველყოფენ განათლების უფლებას. საერთაშორისო პაქტით "ეკონომიკური, სოციალური და კულტურული უფლებების შესახებ", "ევროპის ქარტიით", ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის №1 დამატებითი ოქმით , ასევე "ბავშვთა უფლებების კონვენციით"  და სხვა საერთაშორისო სამართლებრივი დოკუმენტებით, მათ შორის  საქართველოს კონსტიტუციითაც,   განათლების უფლება აღიარებულია (35-ე მუხ.)", როგორც  ნებისმიერი ადამიანის, კონკრეტული სახელმწიფოს-რიგითი მოქალაქის ფუნდამენტური და შეიძლება ითქვას სასიცოცხლოდ აუცილებელი უფლება.
  თუმცა ერთია აღიარება/უფლების მიცემა და მეორე  მოქალაქეთა მიერ ამ უფლებებით სარგებლობის უზრუნველყოფა. 
   ამ უფლებით სარგებლობის  საკითხი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია ჩვენს ქვეყანაშიც, სადაც განათლება ოდითგან "ფასობს", არის საკმარისი ინტელექტუალური რესურსი, რომელიც საბედნიეროდ მუდმივად ესწრაფვის დასავლური საგანმანათლებლო მოდელის საქართველოში დამკვიდრების იდეას, (რაც თავის დროზე ივანე ჯავახიშვილმა წარმოუდგენელ პირობებშიც კი შეძლო), მაგრამ სამწუხაროდ უამრავ ფაქტორთა გამო ეს დღემდე ვერ მოხერხებულა. 
    გვინდა არ გვინდა ამ სფეროს განვითარებაც, სწორედ ფინანსებისა და ქვეყნის მატერიალურ-ტექნიკური რესურსების მობილიზებამდე მიდის. თუმცა არანაკლებ მნიშვნელოვანია საზოგადოების შეხედულებები და მოლოდინები, რომლებიც ამ მხრივ ზოგჯერ პროგრესს უწყობს ხელს და ზოგჯერაც რეგრესისკენ მიგვაქანებს.                                                                                                            აბიტურიენტობიდან მოყოლებული მიმტკიცდება მოსაზრება, რომ საქართველოში "გაქვს ფული, მაშასადამე მონდომების შემთხვევაში გექნება ხარისხიანი განათლებაც", არ გაქვს ფული მაშინ იტანჯე, იწვალე, იბრძოლე უსამართლობის წინაარმდეგ და ისე მოიპოვე შენი კონსტიტუციით გათვალისწინებული უფლება.(ბოლოს ხალხი შეგაქებს ნიჭიერი იყო, იწვალა და შეძლოო:))

   3 წელია რაც სტუდენტი ვარ, წელს  ამ სტატუსის მატარებელი ჩემი ძმაც გახდა და , მიუხედავად იმისა, რომ ჩემი ოჯახი  არც სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ მყოფია და არც არანაირ სოციალურ დახმარებას არ იღებს, ჩემ მშობლებს "თავგანწირვის" ფასად უჯდებათ ჩვენი განათლება. ზუსტად, რომ ვთქვათ ოჯახის წლიური შემოსავლის ნახევარზე მეტი ჩვენს სწავლაზე მიდის. სტატისტიკის დეპარტამენტის გათვლებით, ალბათ ჩემი ოჯახი ქვეყნის "საყრდენ- მამოძრავებელი ოჯახების" სისტემაში გაერთიანდება (საშუალო ფენის  ოჯახებში), მაგრამ თუკი ამავე "გენიოსური"  კლასიფიკაციიის სისტემას მივყვებით, (გული თუარ მოგვეწურება უკიდურესი ყოფის გაააზრებით) და თამამად დავსვამთ კითხვებს თუ როგორ არსებობენ სიღარიბის ზღვარს ქვემოთ მყოფი ოჯახები, აღარაფერს ვიტყვი "ქრონიკულ სიღარიბეში" მყოფ ოჯახებზე, ასევე კითხვებს ვინ, როგორ და რა პრიორიტეტების გათვალისწინებით ზრუნავს მათ შვილებზე, პასუხის დიდხანს და ბევრ ინსტანციაში ძიება მოგვიწევს. მიუხედავად იმისა, რომ ბოლო წლების სამთავრობო პროგრამებში, გაჩნდა სოციალურად დაუცველი სტუდენტების ფინანსური დახმარების მუხლები, ჩემი ძალზედ სუბიექტური მოსაზრებით, გათვლა  მხოლოდ "პოლიტიკური პიარია" და რაღაც "მაიძულებელი მოვალეობის გრძნობისმაგვარი". გასაგებია რესურსი მცირეა, პოტენციური ბენეფიციარი ბევრი - მაგრამ  ეს პასუხი არაა.
   თუკი გადავხედავთ საარსებო მინიმუმის მაჩვენებელს, უმუშევრობის დონეს, ოჯახის მხარდამჭერი პროგრამების რესურსს, საგანმანათლებლო დაწესებულებების სწავლების დონესა და საფასურის მაჩვენებლებს-საგულისხმო დასკვნების გამოტანა შეიძლება. სოციალურად დაუცველი ოჯახების შვილებისთვის  არათუ უმაღლესი განათლების, არამედ ჯერ სკოლამდელი და შემდგომ სასკოლო განათლების მიღებაც კი გართულებულ პირობებში მიმდინარეობს. ჩვენს გარშემო მიმოვიხედოთ...უმეტესობა ჩვენგანს ან მეზობლად ანაც სანათესაოში, გვყავს ოჯახი, რომელსაც ყოველდღიურად უწევს არჩევანის გაკეთება:არსებული მიზერული შემოსავლით,  ბაზისური მოთხოვნილებები (მაგ: საკვები,სამოსი...) დაიკმაყოფილოს თუ ეს თანხა შვილის საგანმანათლებლო საჭიროებებზე დახარჯოს .ხშირად არჩევანი პირველის სასარგებლოდაა - ამაზე სახელმწიფოც და საზოგადოებაც დუმს, თითქოს ცოტა ხნით ადრე  განათლება ყველა ბავშვის უპირობო უფლებად არ გვეღიარებინოს.
  საინტერესო და მნიშვნელოვანი, შეიძლება უპრეცედენტო კვლევაც კი ვუწოდოთ  ორგანიზაცია ESN Tbilisi ISU- ის მიერ მომზადებულ კვლევას, რომელიც პროექტ "Education is your right"-ის ფარგლებში მომზადდა. პრინციპში ემპირიულად დადასტურდა ის,რაც პრაქტიკაშიც კარგად ჩანდა. მიუხედავად იმისა, რომ კვლევის შედეგების თანახმად ამ სოციალურ ჯგუფს დისკრიმინაციის პრობლემები არ აქვს, მაინც მგონია, რომ არანაკლებ საგულისხმო იქნებოდა ე.წ "ტესტი სიბრალულზე", რომელიც ქართული საზოგადოებისთვის ჯერაც ნაცნობია და ამის შენიღბვა ვისწავლეთ უბრალოდ. რათქმაუნდა, უნდა გავმიჯნოთ ცნებები დისკრიმინაცია და "სიბრალული", თუმცა ადამიანთა ჯგუფებისთვის სიბრალულიც არანაკლებ მტკივნეულად შეიძლება განიცდებოდეს, როგორც დისკრიმინაცია .(მაგალითისთვის ფიზიკური ძალადობა და უგულებელყოფა - განსხვავებული ფორმებია სიმძიმით, თუმცა შედეგი ორივე შემთხვევაში საზიანო და მტკივნეულია).
 ჩემთვის სრულფასოვანი განათლება არის როგორც ფორმალური ისე არაფორმალური განათლების სფერო, რომელიც ოჯახისგან გარკვეული დოზით ფინანსურ მხარდაჭერას საჭიროებს. საინტერესოა, რამდენად ღებულობენ მონაწილეობას სოციალურად დაუცველი სტუდენტები, სწორედ არაფორმალური განათლების ღონისძიებებში? ყოველ შემთხვევაში ფინანსების ქონა-არქონა, რომ არათანაბარ სასტარტო პირობებში გვაყენებს მგონი სადავო არ უნდა იყოს.
    სრულიად დარწმუნებული ვარ, რომ ყველა სოციალურად დაუცველი ოჯახის და მათი სტუდენტების ციფრობრივ/რიცხვობრივ მონაცემებს შორის, "უნკალური" და "მწარე" ისტორიები იმალება, რომლებზეც საზოგადოება ჯერ კიდევ არასწორად რეაგირებს. რათქმაუნდა "სიბრალული" თავისთავად თანაგრძნობის ერთ-ერთი ფორმაა, მაგრამ მხოლოდ ქმედითი ნაბიჯებია გამოსავალი. საზოგადოებას მწუხარებისას ქმედება ავიწყდება! ხოლო სულ მარტივად, რომ ვთქვათ ციფრობრივ/რიცხობრივი მონაცემების უგულვებელყოფაც, საფუძვლიან ჩრდილს აყენებს განათლების ხელმისაწვდომობის საკითხს საქართველოში.
   გამოსავალი ? განათლების უფლებისა და მისი მიღების შესაძლებლობათა თანხვედრა,გზაჯვარედინზე შეყრა, სადაც ეს ორი კომპონენტი განუხრელად, თანმიმდევრულად გადაკვეთს ერთმანეთს და ერთადვე განვითარდება.

                                                

     
  

ფილმი კომედია, ცხოვრება დრამა!

კარგ ფილმებს რა მოთვლის, მაგრამ "The Intouchables" ის ერთ-ერთ გამონაკლისია,

რომელსაც უპირობოდ  შედევრად  მივიჩნევ. ომარ საი-დრისის როლში ნამდვილი  აღმოჩენაა. 

მთავარი ის კი არ არის, რამდენმა კინოკრიტიკოსმა იმსჯელა  ან რამდენი ჯილდო          მოიპოვა ამ ფილმმა (არადა ეს ჩამონათვალიც არცისე უმნიშვნელოა) , არამედ  ის თუ რატომ არის ფილმი ის რაც არის. 

     ჩვენსა და კინოკრიტიკოსებს შორის განსხვავება სუბიექტურობის სხვადახვა  ხარისხია მხოლოდ.ჩემთვის ეს დრამაცაა და კომედიაც... უფრო დრამა, რომელსაც მთელი ფილმის განმავლობაში უყურებ, როგორც კომედიას, მაგრამ ყოველთვის გემახსოვრება, როგორც დრამა და არა კომედია.

Trailer...

                                         

http://www.imdb.com/title/tt1675434/?ref_=sr_1

08.02.13 ფალიაშვილის 3, რუსთავი

  მთელი დღე, საჯარო ბიბლიოთეკის წინ მიმდინარე ამბებს  ვადევნებდი თვალყურს,  მოუსვენრობა და უარყოფითი ემოციები კი  ჩემს ეზოში მომხდარმა  საშინელმა ხანძარმა დააგვირგვინა.
 ჯერ კიდევ რა ხდება...
სულ ნამდვილად, რაც გარკვეულია ის არის, რომ ხანძარი დაახლოებით ოთხი საათის განმავლობაში მძვინვარებდა, ხუთი ბინა საცხოვრებლად უვარგისია (დაახლოებით 50 ტონამდე  წყალი მაინც იქნა გამოყენებული), თუ მეტი არა და
 დაშავებულია 2 ადამიანი.

    თუმცა დავიწყებ შორიდან...
  აღნიშნულ ბინაში, უკვე წლებია,  ფსიქიკურად დაავადებული ქალბატონი ცხოვრობს. სავარაუდოდ არც მედიკამენტებს ღებულობს და არც ექიმის მეთვალყურეობის ქვეშაა,  მასზე მზრუნველიც უკვე წლებია არავინ ჩანს... აღნიშნული ქალბატონი, რომ განსაკუთრებულ მოვლასა და მეთვალყურეობას საჭიროებდა, ეს ეზოს მაცხოვრებლებმაც  დიდი ხანია იციან და შესაბამისმა სტრუქტურებმაც.
თუ არ ვცდები ჯერ კიდევ შარშან იყო,რომ ეს ქალბატონი ბასრი საგნით გაუსწორდა მის მეზობელ მოხუც კაცს, რის შესახებაც საპატრულო პოლიცია იქნა გაფრთხილებული და რამდენჯერმე საჩივარიც იყო დაწერილი რუსთავის მუნიციპალიტეტში... თუმცა უშედეგოდ...
    ....
   საღამოს 9-ის ნახევარი ან ცხრა იქნებოდა, როდესაც სახანძროს ხმა გავიგონე, მასვე მოჰყვა სასწრაფოც, სულ მალე კი მთელი ჩვენი ქუჩა შავ კვამლში იყო გახვეული.
 ხალხნო ამ ფაქტის შემხედვარე დარწმუნებული ვარ თქვენც იმავეს იფიქრებდით   "მეხანძრეებისგან სახელმწიფო გმირობაზე მეტს ითხოვს!".
   რუსთავში, ქალაქში  სადაც  138 ათას მოსახლეზე მეტი ცხოვრობს,  სახანძრო სამსახურს დაახლოებით ექვსჯერ გარემონტებული და  მოძველებული სამაშველო მანქანები ჰყავს, რამდენიმე მანქანას- მხოლოდ ერთი მძღოლი და მაშველებიც სრულიად დაუცველნი, ყველანაირი აღჭურვილობისა და დაუცველი ფილტვების ამარა ებრძვიან ამ უაღრესად საშიშ სტიქიას. ერთ-ერთი მეხანძრე,( სურათი სრული სიცხადით რომ წარმოგიდგინოთ) სამხედროს სამოსში გამოწყობილი, სულ მთლად დასველებული და დაუცველი სასუნთქი გზებით, ნახევარი საათი მაინც იყო ინტენსიურ კვამლში, რათა ცეცხლი მთლიან კორპუსს არ მოსდებოდა და იმ ოთხ ოჯახს, მთელი საცხოვრებელი კორპუსის გამწარებული ოჯახებიც არ მიმატებოდნენ. საბოლოოდ, 7-8 საათიანი წვალების შემდეგ ცეცხლი ჩააქრეს. ამ დრომდე  ნაგავს ეზიდებიან, რომლითაც მთელი სახლი იყო სავსე...
  ნეკროლოგივით ჩამოვარაკრაკე, მაგრამ ამ ფაქტთან დაკავშირებით უამრავი შეკითხვა გამიჩნდა და ისე როგორც ნეკროლოგის ბოლო ვიცით ყველამ წინასწარ, რომ  "ვიღაცის გარდაიცვალებას გავიგებთ ", აქაც  წინასწარ ვიცი  პასუხი, რომელიც არცთუ ისე სასურველია...
 რა მოხდებოდა, რომ ფსიქიკური ჯანმრთელობის სფეროში არსებობდეს გონივრული პოლიტიკა და მართლაც აინტერესებდეს სახელმწიფოს ამ ადამიანებზე ზრუნვა? მაშინ ჩემი მეზობელიც არ დაატრიალებდა ასეთ ტრაგედიას! რა მოხდებოდა, რომ  პოლიციასა და მუნიციპალიტეტს დროული რეაგირება მოეხდინათ სამეზობლოს მხარდასაჭერად? ხანძარს თავიდან ავირიდებდით! რა მოხდებოდა მეხანძრეებს, რომ ნორმალური ტექნიკა და აღჭურვილობა ჰქონოდათ? ტონობით ნაკლები წყალი დაიხარჯებოდა, ნაკლებად  ჩამოიქცეოდა სახლებიც  და ნაკლები ოჯახი დარჩებოდა უბინაო!
ამას ემატება სამეზობლოს განწყობაც, "ყველა გიჟი-გიჟია და საფრთხის შემცველი".ეს შეხედულება, ამ კონკრეტულმა ფაქტმა კიდევ უფრო განამტკიცა, მიდი და გაამტყუნე. თუმცა შეიძლებოდა დღეს სულ სხვანაირი დასასრული ჰქონოდა, იმ ქალბატონისთვისაც, სამეზობლოსთვისაც და "ზარალის ანაზღაურებაზე მზრუნველი" სახელმწიფო სტრუქტურებისთვისაც:(

 p.s კიდევ ბევრი კითხვაა ქართულ სისტემასთან დაკავშირებით!

აწ გარდასული მეხუთე სემესტრი თსუ-ში

   3 დღე გავიდა რაც თესეუში გამოცდები დამიმთავრდა და სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტზე, ყოვლად და ყოველმხრივ საინტერესო მეხუთე სემესტრიც დავხურე. მემგონი 100 გრამი უკვე მოვიმატე:) და ჩემი კარგა ხნის წინ მოფიქრებული გეგმა-" განძარცვულ და გაძვალტყავებულ  ახალგაზრდობის პარკში " ( რუსთავსში არსებულ პარკზეა საუბარი) ვირბინო, მალე ფერ-ხორცს შეისხამს...:)
   ეს ისე...
   რათქმაუნდა, სემესტრი ნაირნაირი პრობლემებით დაიწყო.
   მარათონად ქცეული საგნების არჩევა, "სასურველი სასწავლო  კურსი-მოსწრებაზე" და ბოლოს (ჯანდაბას პრინციპით) სასურველ თუ არასასურველ სასწავლო კურსზე გამოთავისუფლებული ადგილის საათობრივ/კვარტალური ლოდინი. წანწალი მეოთხედან-მეექვსეში, მეექვსედან-პირველში, პირველიდან-მეხუთეში (უნივერსიტეტის კორპუსებზეა საუბარი) , მერე ისევ წრეზე და ა.შ...  ჩემთვის ეს პროცესი განსაკუთრებით მტანჯველი აღმოჩნდა და გაგიკვირდებათ, მაგრამ თითო-ოროლა კურცხალიც მივაყოლე, რასაც ჩემმა დაქალმა ვეღარ გაუძლო და ეს ყველაფერი იმით დასრულდა, რომ ტუტორებს "ტკბილი" სიტყვა უთხრა :):):) ეხლა მეცინება თორემ მაშინ გენახეთ!
 დამავიწყდა მეთქვა: ამ ყველაფრის მიზეზი ის იყო, რომ გადასახადის ჩარიცხვა ვერ მოვასწარი, ერთი დღე დამაგვიანდა და შესაბამისად მარათონშიც გვიან ჩავები, აი დაახლოებით იმ დროს, ნახევრზე მეტი ფინიშს იქით რომაა და საპრიზო ადგილებიც დანაწილებულია :D