 |
| ერიხ მარია რემარკი |
ძალიან ბევრი აზრი ტრიალებს თავში, როდესაც კარგ წიგნს კითხულობ, თუმცა შინაარსიდან გამომდინარე აზრები და მათთან დაკავშირებული ემოციებიც განსხვავებულია. განსხვავებულზე განსხვავებულია, როდესაც გენიალური ავტორები წერენ ომზე - ჰემინგუეი პირველი მსოფლიო ომზე, ხოლო რემარკი - მეორეზე. თამამად ვამბობ, რომ ამ ავტორებმა შეძლეს მკითხველის გულამდე და გონებამდე, სმენისა და შეგრძნების ყველა ორგანომდე ( როცა გმირებს შიათ შენც გშია, როდესაც სრულიად უვარგის საჭმელს ჭამენ, ისე როგორც საუკეთესო დელიკატესს,შენც მათ ადგილზე ხარ და შეიგრძნობ რარიგ ტკბილია ის ლუკმა!) მოეტანათ ომის სრული სურათი, სურათი საშინელი-საშინელებაზე.
რემარკის " ჟამი სიცოცხლისა და ჟამი სიკვდილისას" მთავარი გმირი რიგითი ჯარისკაცი ერნსტ გრებერია, რომლისთვისაც ომის ქარცეცხლი შვებულებაში გასვლის შემდეგაც არ მთავრდება... სწორედ ამ სამკვირიანი შვებულებისას ხვდება ელიზაბეტს, რომელიც მას სრულიად ახალ გრძნობას, სიყვარულს გამოაცდევინებს ...ბოლოს ჯარისკაცი გრებერი იღუპება! თუმცა ყველა ეს წინადადება, ნაწარმოების მშრალი გადმოცემაა და მეტი არაფერი, თავად წიგნი კი სულაც არ არის მშრალი... თუკი ვინმე მკითხავს, რომელ მწერალს შეუძლია ადამიანის სულში ჩაგახედოსო ვუპასუხებ დოსტოევსკისთქო, მაგრამ თუკი ვინმე მკითხავს ვის შეუძლია ჩაგახედოს მეორე მსოფლიო ომის მონაწილე, პროგრესულად მოაზროვნე და გრძნობებით სავსე ჯარისკაცის სულშიო, უდავოდ ვეტყვი, რომ რემარკს.
