 |
| ერიხ მარია რემარკი |
ძალიან ბევრი აზრი ტრიალებს თავში, როდესაც კარგ წიგნს კითხულობ, თუმცა შინაარსიდან გამომდინარე აზრები და მათთან დაკავშირებული ემოციებიც განსხვავებულია. განსხვავებულზე განსხვავებულია, როდესაც გენიალური ავტორები წერენ ომზე - ჰემინგუეი პირველი მსოფლიო ომზე, ხოლო რემარკი - მეორეზე. თამამად ვამბობ, რომ ამ ავტორებმა შეძლეს მკითხველის გულამდე და გონებამდე, სმენისა და შეგრძნების ყველა ორგანომდე ( როცა გმირებს შიათ შენც გშია, როდესაც სრულიად უვარგის საჭმელს ჭამენ, ისე როგორც საუკეთესო დელიკატესს,შენც მათ ადგილზე ხარ და შეიგრძნობ რარიგ ტკბილია ის ლუკმა!) მოეტანათ ომის სრული სურათი, სურათი საშინელი-საშინელებაზე.
რემარკის " ჟამი სიცოცხლისა და ჟამი სიკვდილისას" მთავარი გმირი რიგითი ჯარისკაცი ერნსტ გრებერია, რომლისთვისაც ომის ქარცეცხლი შვებულებაში გასვლის შემდეგაც არ მთავრდება... სწორედ ამ სამკვირიანი შვებულებისას ხვდება ელიზაბეტს, რომელიც მას სრულიად ახალ გრძნობას, სიყვარულს გამოაცდევინებს ...ბოლოს ჯარისკაცი გრებერი იღუპება! თუმცა ყველა ეს წინადადება, ნაწარმოების მშრალი გადმოცემაა და მეტი არაფერი, თავად წიგნი კი სულაც არ არის მშრალი... თუკი ვინმე მკითხავს, რომელ მწერალს შეუძლია ადამიანის სულში ჩაგახედოსო ვუპასუხებ დოსტოევსკისთქო, მაგრამ თუკი ვინმე მკითხავს ვის შეუძლია ჩაგახედოს მეორე მსოფლიო ომის მონაწილე, პროგრესულად მოაზროვნე და გრძნობებით სავსე ჯარისკაცის სულშიო, უდავოდ ვეტყვი, რომ რემარკს.
გრებერის პერსონაჟი რეალისტია, გრძნობს და სრული სიცხადით აღიქვამს ომს და მის სამომავლო განვითარებას, მისთვის ისე მნიშვნელოვანი აღარაა ჰიტლერის mein kampf, როგორც სხვა მილიონობით გერმანელისთვის; გრებერს შეუძლია ებრაელს დაელაპარაკოს, ქალის გამო ესესელები მოატყუოს, შეუძლია იფიქროს რომ ომი წაგებულია, მას შეუძლია მაშინ იგრძნოს როცა გრძნობა საერთოდ არ მოდის და მეტიც სიტუაციაა ისეთი, რომ გრძნობას "არ გთხოვს"; გერმანელ გრებერს შეუძლია რუსი ტყვეები შეიბრალოს, მას ომშიაც შეუძლია უყვარდეს და ამ სიყვარულის გამო დაივიწყოს რომ ომია, რომ გარშემო სიკვდილია და "სიყვარული უმცირესობაშია"; თუმცა...
თუმცა თავად წაიკითხეთ და იქნებ საერთოდაც არ გეგონოთ გრებერი ისეთი, როგორიც მე მგონია. მით უმეტეს ვფიქრობ, რომ ეს ისეთი წიგნია, რომელიც უბრალოდ წაკითხვას ითხოვს და მე ვერანაირად ვერ გადმოგცემთ მოკლე-მოკლე ფრაზებით იმას, რაც 405-მა გვერდმა დაიტია. უდავოა, რომ რემარკისეული მეორე მსოფლიო ომი, აუცილებლად დაგაინტერესებთ:)
"ერთადერთი რასაც ცხოვრებაში ვინატრებდი, არის ის, რომ შემეძლოს ვიფიქრო, რაც მსურს; ვთქვა, რაც მსურს და გავაკეთო, რაც მსურს, მაგრამ მას შემდეგ, რაც მესიები გვყვანან მარჯვნივ და მარცხნივ, ეს ბევრად უფრო დიდი დანაშაულია, ვიდრე , რომელიც გნებავთ, მკვლელობა"- გრებერი
03.36 სთ
No comments:
Post a Comment